2016 was een jaar waarin gevestigde partijen en politieke nieuwkomers lijnrecht tegenover elkaar kwamen te staan. Ook Nederland is verdeeld over zaken als immigratie, de Europese Unie en directe democratie.
In de aanloop naar de verkiezingen zullen politieke nieuwkomer Thierry Baudet (Forum voor Democratie) en D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven om de week met elkaar in debat gaan over een specifiek onderwerp.
Deze week schrijft Van Veldhoven over de rol van Nederland in de Europese Unie, in antwoord op het interview dat Business Insider eerder had met Baudet.
Lees hier alle eerder verschenen columns.
Nederland profiteert van Europa. Studeren in Spanje, jouw product gemakkelijk in Polen op de markt kunnen brengen, nergens wachten bij de grens en in heel Europa bellen en internetten zoals thuis. Zaken die eigenlijk al zo normaal zijn, dat mensen ze niet eens meer met de Europese Unie associëren.
Maar het is goed om af en toe stil te staan bij wat Europa ons eigenlijk oplevert. Zeker als er partijen zijn die beweren dat we beter af zijn buiten de Europese Unie, want Nederland is sterker in een sterk Europa. Als internationaal georiënteerd handelsland verdienen wij onze boterham door de interne markt.
Nederland verdient alleen al netto circa 30 miljard aan de export van goederen naar Duitsland en daarnaast ook nog eens 12 miljard aan de dienstenexport. Alleen al onze export naar Italië is groter dan die naar Brazilië, Rusland, India en China bij elkaar opgeteld! 72 procent van alle Nederlandse export gaat naar EU-landen. Deze Europese export was goed voor 1,4 miljoen voltijdsbanen in Nederland. Dat is ruim een vijfde van het Nederlandse bbp en van de werkgelegenheid.
Willen we al deze verworvenheden en welvaart op de helling zetten omdat we ontevreden zijn over het functioneren van de Europese Unie? Of willen we dat Nederland zich volop inzet voor hervormingen die Europa beter, transparanter en democratischer maken? D66 kiest voor dat laatste. Want kiezen voor een vertrek van Nederland uit de Europese Unie is kiezen voor een ongewisse toekomst.
Alleen het herinvoeren van grenscontroles in het Schengengebied kost volgens het Centraal Planbureau (CPB) alleen al voor Nederland 9 miljard euro. Degenen die beweren dat het prima gaat met het Verenigd Koninkrijk sinds er voor een Brexit is gestemd lijken niet helemaal te beseffen dat de Britten nog gewoon lid zijn van de EU. Sterker, ze hebben nog niet eens formeel hun vertrek aangekondigd dat het onderhandelproces in werking moet stellen.
Trump aan de macht
Maar laten we duidelijk zijn. Europese samenwerking biedt ons meer dan alleen welvaart. Want de wereld is groter dan Nederland, de wereld is groter dan Europa. Met Trump aan de macht is een sterk Europa harder nodig dan ooit. Zijn verontrustende plannen en daden leiden tot toenemende onzekerheid voor onze toekomst. In een tijd waarin het hele continent te afhankelijk is van Russisch gas, is Europese krachtenbundeling geboden.
Europese samenwerking is daarom geen ideaal, maar keiharde noodzaak. Eén ding is zeker. Landen kunnen dit niet alleen in een globaliserende wereld. In een tijd waarin terrorisme geen grenzen kent, is het nodig om over grenzen heen te kijken. In een tijd waarin vluchtelingen hun veiligheid hier zoeken, moeten we samen voor opvang zorgen. En ja, dan moeten we er ook op toezien dat iedereen zijn aandeel neemt. Maar dat krijgen we alleen voor elkaar met een sterk Europa.
Geen Europa van achterkamertjes
Maar juist in deze tijden van externe dreiging staat de EU intern onder toenemende druk: steeds meer regeringen en populistische partijen kiezen voor nieuw nationalisme in plaats van Europese oplossingen.
Maar juist als Trump oproept tot meer ‘Brexits’, zullen wij met 27 landen laten zien waartoe we samen in staat zijn: een sterker Europa met meer draagvlak onder de mensen. Geen Europa van achterkamertjes, maar een Europa van mensen. Sober en transparant. En waar de afspraken die we met elkaar maken, ook worden nageleefd. Of het nu gaat om de begroting op orde, gelijke arbeidsvoorwaarden om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, of het nemen van maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. In de EU moeten we werken aan wat ons samen sterker maakt.
Er zijn in de Europese organisatie nog teveel zaken die mensen terecht ergeren. Als we de vergoedingen voor Europarlementariërs niet beperken, vervoersdiensten niet versoberen en dat maandelijkse verhuiscircus naar Straatsburg niet afschaffen, blijft Europa zelf het brandhout aandragen voor de eigen brandstapel. We kunnen ook een grote stap zetten met een kleinere Europese Commissie. Geef niet elke lidstaat automatisch een eigen Eurocommissaris waar vervolgens een bijpassende portefeuille voor gevonden moet worden. De Europese Commissie moet een kleine en wendbare stuurman zijn, die zich richt op prioriteiten met echte Europese meerwaarde.
Laten we staan voor een beter Europa. Voor leiders die durven vertellen dat Europa niet alleen een ideaal is, maar een absolute noodzaak. Voor leiders die niet alleen plechtig beloven door te willen met de Europese Unie, maar ook echt werk maken van een Europa dat werkt.